Gazze’ye insani yardım ulaştırmak amacıyla ABD Başkanı Joe Biden'ın yönetimi tarafından büyük bütçelerle hayata geçirilen geçici liman projesi, kısa sürede bir fiyasko olarak nitelendirildi. ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından hazırlanan rapor, bu başarısızlığın perde arkasında, Biden’ın uyarıları dikkate almaması ve projeye yönelik eleştirileri göz ardı etmesinin yattığını ortaya koydu.
Biden Uyarıları Dikkate Almadı
USAID'in yayımladığı raporda, Başkan Joe Biden’a, geçici liman projesinin gerçekleştirilmesinin zor olacağı yönünde yapılan uyarıların dikkate alınmadığı ifade edildi. Çalışanlar, bu projeye ilişkin endişelerini defalarca dile getirmiş, ancak Biden’ın bu uyarılara rağmen projeyi onayladığı belirtildi. Raporda, özellikle Müşterek Kıyı Lojistik Mekanizması (JLOTS) adı verilen limanın kullanılmasının, Gazze’ye yardım ulaştırmanın daha etkin yöntemleri olan kara geçişlerinin açılmasını engelleyebileceği konusunda da kaygılar dile getirildi.
Proje Olumsuz Şartlara Rağmen İlerlemişti
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) yetkililerinin, yüzer iskele kurulması konusunda bazı ön koşullarının olduğu da raporda yer aldı. Bu ön koşullardan biri, iskelenin Gazze'nin kuzeyinde kurulmasıydı. Ancak, Pentagon bu talebe rağmen limanı Gazze’nin orta kıyılarına inşa etti. Bu karara ilişkin eleştiriler projenin başından beri devam ediyordu.
Projenin başarısızlığının nedenleri arasında, dış faktörlerin etkisi olduğu savunuldu. Raporda, Pentagon ve İsrail’in güvenlik gereksinimlerinin, USAID’in Gazze’ye yardım ulaştırma çabalarının önüne geçtiği vurgulandı. Olumsuz hava şartları ve çatışma ortamı gibi etkenlerin de projenin başarısızlığında önemli rol oynadığı ifade edildi.
Biden ve Pentagon’un Hayal Kırıklığı
ABD Başkanı Joe Biden, Mart ayında yaptığı "Birliğin Durumu" konuşmasında, Gazze’ye insani yardım ulaştırmak için yüzer iskele kurulacağını duyurmuştu. Proje, İsrail'in kara sınırından Gazze'ye yardım girişlerini engellemesi üzerine, alternatif bir çözüm olarak planlanmıştı. Ancak, projenin tamamlanmasının ardından meydana gelen fırtına, limanı kullanılmaz hale getirdi. İlk kurulum sonrası çıkan fırtına, iskelenin büyük hasar almasına ve onarım için sökülmesine yol açtı. Tamir işlemlerinin ardından iskele yeniden kurulsa da, bu süreç boyunca liman deniz şartları nedeniyle sık sık kullanılamaz hale geldi.
Projenin toplam maliyetinin 230 milyon dolar olduğu açıklandı. Başlangıçta 320 milyon dolar olarak belirlenen bütçenin düşürülmesi, projenin başarısızlığına dair eleştirileri hafifletmedi. Biden, NATO Zirvesi’nin ardından yaptığı açıklamada, "Ortaya koyduğum bazı şeylerin başarısız olması nedeniyle hayal kırıklığına uğradım." ifadesiyle projeye dair memnuniyetsizliğini dile getirdi.
Pentagon, 17 Temmuz’da İsrail’in kara yolu ile geçişlere izin vermemesi nedeniyle, ABD’nin Gazze sahiline mayıs ayında kurduğu yüzer iskelenin "görevini tamamladığını" ve artık kullanılmayacağını duyurdu. Proje, ABD yönetiminin Gazze’ye yardım ulaştırma konusundaki çabalarının bir sembolü olarak başlatılmıştı; ancak geldiği noktada, yüksek maliyetli bir başarısızlık örneği olarak tarihe geçti.
Bu fiyasko, hem ABD yönetimi hem de uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Biden'ın bu süreçteki rolü ve alınan kararların etkisi, gelecekte benzer projelerde daha dikkatli olunması gerektiğine dair önemli dersler içeriyor.